Dadaş Ne Demektir? Dadaşın Özellikleri

DADAŞ NE DEMEKTİR? DADAŞIN ÖZELLİKLERİ

“Dadaş” sözcüğünün ne anlama geldiğini çözmek için çok araştırmaya,kafa karıştırmaya gerek yoktur.Dadaş sözcüğü ile ilgili interneti taradığımda bir çok uydurma bilginin bulunduğunu gördüm. Hatta TDK sözlüğünde bile noksan tanım yapılmış. TDK sözlüğünde dadaş sözcüğünün erkek kardeş anlamında olduğu belirtilmiş. Noksan bir tanım. Erkek kardeş ama erkek kardeşlerin hepsi değil , en büyüğü,yanı baba yerini alan kardeştir. En yalın anlamıyla “Dadaş” sözcüğü DADA sözcüğünden türemiştir. Sözcüğün sonuna “ş” alarak Dada-ş olmuştur. DADA, ailenin en büyük ağabeyi demektir. Baba yerine kullanılır. Baba öldükten sonra baba olarak ailenin başına geçer. Bizim yani rahmetli babamın çekirdek ailenin üç erkek, üç de kız çocukları vardı. Ailenin en büyük erkek çocuğu latif’ti. Rahmetli babam Mirze, amcalarım Hakkı ve Fevzi, bibilerim birbirlerine ağabey, abla diye hitap etmelerine rağmen Latif amcama “DADA” diye hitap ederlerdi. Çünkü babaları dedem Ömer ölünce onun yerini amcam almıştı ve baba görevi yapıyordu. Dada-ş baba demektir, Dadaş öğretmen gibidir. Cumhurbaşkanı gibidir. Dadaş bahçıvan gibidir. Dadaş komutan gibidir. En büyük ağabey, yani baba yerine geçen dadaşın ailesi kendi ailesi olduğu gibi bütün millettir. Bir baba evlatları arasında ayırımcılık yapmaz. Dünya görüşü ne olursa olsun bütün çocukları birbirinden ayırmaz, onların hepsine eşit davranır, kollayıp gözetir. Aile fertleri arasında bir kayırmacılık ve ayırım yapmaz. Hepsinin bir fabrikadan çıkmış robot gibi aynı olmasını beklemez. Farklı özellikler taşımalarına rağmen hepsini besleyip büyütür, okutur, evlendirir. Mutlu olmaları için elinden gelen her şeyi yapar.

Dadaş öğretmendir. Sınıfındaki bütün öğrencilerine eşit davranır, onları birbirinden ayırmadan eğitir, kollayıp gözetir. Her öğrenciden yetenekleri ölçüsünde gelişim bekler.

Dadaş bahçıvan gibidir. Bahçesindeki bütün çiçekleri sever, onları besler, sulayıp büyütür. Birbirinden ayırmaz.

Dadaş tarafsız Cumhurbaşkanı gibidir . Belli bir kitleye değil , Cumhurun her ferdine eşit davranır. Yaşam biçimi, dünya görüşü ne olursa olsun ayrımcılık yapmaz .

Dadaş komutan gibidir. Mahiyetindeki askerlerin kılına zarar gelmemesi için uğraşır. Birini diğerinden ayırmaz.

Bu ve benzeri özellikleri taşımayan hiç kimse dadaş olduğunu söyleyemez. Dadaşlık bir ırk değildir. Bir siyasi görüş de değildir. Özet olarak bir davranış biçimidir. Yanlışlık kimden gelirse gelsin,ister ailesi fertlerinden, ister akrabalarından ,ister hemşerilerinden  gelsin hep doğrudan haklıdan yanadır. Bunlar benim ailem,akrabam,hemşerim diye kayırmacılık yapmaz.

Çok önceleri Dadaşlar diyarı Erzurum’da bir münakaşa veya kavga gördüklerinde kavgayı yapan taraflarda güçlünün yanında değil de mazlumun yanında yer alırlardı. Aradan uzun yıllar geçti. Şimdilerde dadaşların bu özelliklerinin sürüp,sürmediğini bilmiyorum.

Selahattin ALTAŞ