Erzurum-Şenkaya’da “İlk Kurşun Anıtı” Yapılmalıdır.

#ŞENKAYA BELEDİYESİNDEN DİLEĞİMİZDİR#
“İLK KURŞUN ANITI”

OLTU YÖRESİNDE KIRK YILLIK RUS YÖNETİMİNE VE ERMENİLERE KARŞI BAŞKALDIRININ İLK KIVILCIMI ÖRTÜLÜ’DE ÇIKTI,DALGA DALGA YAYILDI-OLTU CUMHURİYETİNE GİDEN YOL .

Zivart [Zuvart] Karyesinden Hüseyin oğlu Molla İbrahim Oltu’nun Balkaya Karyesinden Olur Kâ’im-i makâm-ı Sâbıkı BahriBOA. HR. SYS. 2878/58. (Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü). Şenkaya Çevresinde Ermeni Mezalimi – Eğitim Ve Bilim Pınarı Şenkaya & Saklı İl (selahattinaltas.com)

Sâlifü’l-arz sekiz mâddeyi hâvî evrâk-ı tahkîkıyye, nâhiyenin eşrâf ve ahâlî-i mu‘teberânından bi’t-tahkîk anlaşılmağla bi’t-tanzîm takdîm kılınır efendim. Fî 4/12/[13]36 Bardız Nâhiye Müdîri  Mehmed Derviş .Şenkaya Çevresinde Ermeni Mezalimi – Eğitim Ve Bilim Pınarı Şenkaya & Saklı İl (selahattinaltas.com)

El-yevm Olur’da küşâd edilen öksüz mektebinde 100 garîb, bî-kes çocuk bulunmakda olup henüz sebt-i defter edilmeyen yüzden fazla öksüzler de nevâhîde derdest-i küşâd bulunan mekteblere yerleştirileceği veyâhûd vilâyet ve livâya sevkedileceği Ermeni ve Rumlardan hiç bir ferd olmadığı ma‘rûzdur. Fî 5/12/[13]36 Olur Kazâsı Kâ’im-i makâmı.BOA HR. HU. 2878/66. Şenkaya Çevresinde Ermeni Mezalimi – Eğitim Ve Bilim Pınarı Şenkaya & Saklı İl (selahattinaltas.com)

Papatyalar

Oltu Şura Üyleri
Oltu Şura Hükumeti Mührü
Oltu Şura Hükumeti BaşkanıYusuf Ziya Paşa

Bilindiği üzere; l. Dünya Savaşı sonunda Osmanlı Devletinin yenilmesi, Rusya’nın , Bolşevik Devrimi nedeniyle 40 yıl hüküm sürdüğü bölgeyi (Elviye-i Selase-Üç sancak: Kars,Ardahan,Batum ) terk etmesi, batılı emperyalist güçlerin kışkırtması ve maşa olarak kullanması sonucu sözde Ermeni Devleti kurma hayallerine kapılan ve ‘’Kan dökmeden hürriyet elde edilemez” sloganı ile işe başlayan Ermeni Komiteleri (Hınçak-Taşnak-Ermenekan vs) adeta çıldırmışlardı. Ruslar geri çekilirken silahlarını Ermenilere bırakırlar. Bırakılan bu silahlarla sözde ‘’Ermeni Devleti’’ kurma hevesine kapılan Ermeni çeteleri bölgenin Müslüman ve Türk nüfusunu eritmek ve ortadan kaldırmak için inanılmaz mezalimler yapıyor, karşılarına çıkan ne varsa yakıp yıkıyor ,ateşe veriyor, yağmalıyor, direnen ve eli silah tutanları topluyor ve katlediyorlardı. İşte bu Ermeni zulmüne direnen bölge halkı 1919 yılında Karınca Düzü’nden Kaleboğazı’na, Artvin’den Bardız ve Narman yaylalarına kadar olan bölgeleri savunma sınırları içerisinde kabul eden “OLTU ŞURA HÜKUMETİ”Nİ kurdular.

Aşağıda ayrıntılı bir şekilde açıklanacağı üzere ; Ermenilere ilk kurşun Örtülü Köyü’nden Cuma Usta Oğlu Ali Ağa ve etrafındaki delikanlılar tarafından sıkılmıştır. Bu harekat dalga dalga tüm bölgeye yayılarak “OLTU ŞURA HÜKÜMETİNE giden yol olmuştur. Bu sebeple İlçemiz Şenkaya’da söz konusu kişiler adına ” ERMENİLERE İLK KURŞUN ANITI” dikilmelidir. Bunun; Belediye Başkanımız ve tüm Şenkayalı hemşerilerimizin tarihi bir görevi olduğunu düşünüyorum.

(Hüseyin Köycü’nün anılarından)
Şenkaya Gazetesinden ( Yıl 1950,sayı 4,sayfa 1)

1333 Senesi Teşrinde idi. Örtülü’de (Şenkaya) o zamanın konak sahiplerinden Mehmet Ağanın konağına Narman’ın Muhker köylü Dursun Çavuş adında (Bu zat son zamanlarda Sarıkamış’ın Kara Kurut Bucağında iken vefat etmiştir) birisi misafir idi. Akşam namazı karanlıklarken köye iki atlı pür silah Ermeni’nin geldiğini işittik. Doğruca Mehmet Ağanın konağına gitmişlerdi. Köyde heyecan uyanmıştı. Bir çok kimse işin mahiyetini anlamak için odaya gittik. Dursun Çavuş sofrada yemek yiyor, peykenin üzerinde silahları elinde sofranın kalkmasını bekleyen Ermenilere şaşkın şaşkın bakıyordu. Yemek bittikten sonra Ermeniler Dursun Çavuş’a hitaben ;Haydi önümüze düş gideceğiz. O anda orada bulunan ve her hususta çok fedakar olan Örtülü’lü bir genç yerinden fırlayarak ne yapacaksınız dedi. Ermeniler cevaben:
Bu bir zaman bizim adamlarımızı gaip etmiş, atlarımızı götürmüş. Adamlarımıza mukabil götürüp öldüreceğiz. Atını da atımıza mukabil alacağız. O sırada dışarıda hazırlanmış olan köy muhtarı Cuma Usta oğlu Ali Ağa delikanlılarla beraber içeriye saldırarak Ermenileri yakalattırıp köy hududundan dışarı kovdu. O andan itibaren köyde mevcut olan yüzlerce silah meydana çıkarılmış ,gençler silahlar ellerinde Dursun Çavuş’un etrafına toplanmışlar. Dursun Çavuş’ta artık korkudan kurtarmış ve silahlıların başına geçerek Türk ordusunda evvelce öğrendiği talimi ettirmeye o gece kumandan olmuştu. İşte bu ufak hareket büyük hareketlerin tohumu olmuştur. Bunu işiten kahraman ruhlu insanlar Oltu İlçe Merkezinde toplanarak bir komite kurdular .


Şenkaya Gazetesi Yıl 1950 ,sayı 6,sayfa 2).

Komitede çalışanların adlarını ve çalışma derecelerini gelecek sayıda sıra ile vereceğiz.
Bu komite ile inceleyerek o zamanki cihan durumunu bütün Oltu’ya civar kazalardaki Müslümanları birliğe davet ediyor ve silahlandırıyordu.o sıralarda Ermenler ise her tarafta İslam kanını akıtmak için tedbirler alıyor,silahlarını biliyorlardı.Satırlarını parlatıyor,gıcırdatıyorlardı.
Milli İslam Komitesinin mensupları da milleti müdafaa için lazım gelen tedbirleri alıyorlardı. Bu meyanda Tortum’un Sürbahan Köyündeki Ruslara ait bir silah deposunu elde edip Müslümanlara dağıttılar.
Oltu’da teşkilat yaparak ambarlara,resmi dairelere el koydular. Bayburt ve Erzurum’da alabildiğine kan dökerek zulmün,fecasetin üstün tabakasına çıkan hunhar Ermenilerin Açığın Dağından Narman’a aşmasına mani oldular.
İd ve Şekerli köylerindeki Ermeni çetelerini püskürterek Narman ve Tortum kazalarının Müslüman halkını boğazlamaktan kurtardılar.
Bayburt,Erzurum ve Pasinler’de kan içmeye kanıkmış olan o gaddarların yolunu keserek Tortum,Narman,Oltu,Göle,Aradan,Çıldır ve Posof’u kana boğmalarına mani oldular.Osmanlı Türkiyesinin Kafkas ordularını İspir’de karşılayarak el birliği yaptılar.
Havaliyi Türk ordularına emanet edinceye kadar çalışarak kahramanlığın şaheserini yarattılar.Kar şurasının tohumunu ektiler.Hiç çekinmeden ve mübalağasız denilebilir ki;Milli mücadelemizin kılavuzu oldular.
On sığır fiatına bir tüfek,bir teke buğday fiatına bir fişek satın alarak milleti müdafaa onlara has bir metanettir.


Şenkaya Gazetesi (Yıl 1950,sayı 7,sayfa 2)

Mili İslam Komitesine mensup kahramanlar birkaç değil bir çoktur.O zamanlar Liva olan ve bir müddet sonra da Liva kalan Oltu’nun kasabası ve bütün köylerinin halkı milli harekatın özü ve tohumu oldular.
………
O Oltu ki:Din,Irk,Vatan düşmanlarımıza karşı arıların harami arılara karşi koyduğunu andıran gayret ve ittifakı gösteri.
Yine o Oltu ki ,ahiren Şenkaya ilçesi gibi bir yavru doğurarak her hal ile medeni bir parça meydana getirdi.
……….
İşte bu Oltu kasabasında kurulan ,Oltu Milli İslam Komitesine katılanların hatıra gelenleri saydıktan sonra devam edecek sayılarda olanların cümlesinin birer birer kaydedeceğiz.
Diğer kazalardan gelenler:


Şenkaya Gazetesi (Yıl 1951,sayı 8,sayfa 1)

1.Birinci Umumi harpte Rus işgali altında olan Şark Vilayetlerimizin muhtaç halkına erzak,elbise gibi şeyleri vermek ve bunları Rus,Ermeni ve Grek zulümkarlarının elinden kurtarmak için Bakü İslam Cemiyeti hayriyesi tarafından gönderilen ve musavat partisine mensup Nazaralı oğlu İsmail Bey .Komitenin Başkanı ,siyasi bir kahraman.(20 sene evvel İstanbul’dan perişan bir halde ayrıldığını biliyorsam da şimdi nerede olduğunu bilmiyorum).
2.Doktor Esat Hacıoğlu Komitenin azası ve komite faaliyetlerini idare eden en bilgin bir genç (Kars Milletvekili Doktor Esat Oktay).
3.Hacı Şerif oğlu Mehmet Bey.Komite azasından ve Olur Kaymakamı olduğu için salahiyeti dolayısıyla çok faydalı olmuştur.Ateşin,korkmaz fedakar bir genç.(Şimdi Sarıkamış’ta mütevazi bir hayat geçirmektedir).
4.Hasan oğlu İsmail bey.Oltu Jandarma komutanı olduğu için salahiyeti dolayısıyla çok faydalı olmuştur.Durendiş,çok fedakar bir genç.(Şimdi Sarıkamış’ın Bozat köyündedir).
5.Sarıkamış’ın Yeni Gazili Şafi Efendi ,hüsniyet sahibi,fedakar,çalışkan bir genç.Oltu’nun işgalinde önemli oynamıştır.(Şimdi nerde olduğunu bilmiyoruz.
6.Yeni Gazi köylü Kurban,Yusuf,Mehmet,Sadık ve arkadaşları.
7.Süleyman Efendi.330 Harbi sırasında Osmanlı Ordusundan ayrılarak esir düşmüş olup,bilahare komiteye iltihak eden asil hüviyeti saklayan muktedir ve münevver bir asker.Bu zat komitenin yazı işlerinin idare edenlerin hocası olmuştur.
8.Mehmet Çavuş ve arkadaşları Sarıkamış’ta Rusların elinde esir iken firar edip Örtülü’de (Şenkaya) Bilal Efendinin süvari teşkilatına iltihak eden ve komite kurulunca komitenin silahlı kuvvetlerinin faydalarından olan kahraman ruhlu yılmaz,korkmaz çavuş ve onbaşılar.


Şenkaya Gazetesi (Yıl 1951,sayı 9,sayfa 1
)

Asıl Oltu kasabasının köylerinin halkından olup başlıca hizmetlerde bulunanları sayacağız.Evvelce yani geçen sayılarda dediğimiz gibi Oltu kazasının her ferdi bu mücadelede çalışmışlardır.O sıralarda Narman kazası da Oltu’nun yanı başında çalışıyordu.Hatta öyle idi ki Narman’la Oltu birbirinde ayrı dahi sayılmazdı.Narman Oltu’ya bağlı imiş gibiydi.Şimdi Oltu Milli Komitesinin teşkilat ve çalışma tarzını mümkün mertebe anlatalım.Komitenin merkezi Oltu idi.Şimdi Oltu Komitesinin teşkilat ve çalışma tarzını mümkün mertebe anlatalım.Komitenin merkezi Oltu idi.Oltu’nun bütün nahiyeleri Olur ve (Narman) kazaları dahil Oltu’ya tabidirler.Ve başkanlığın emrinde idiler.Başkanlığın altı aza ve bir başkandan mürekkep heyeti vardı.Bir umumi ve bir de hususi katibi vardı.
Silahlı kuvvetleri süvari ve piyadeye ayrılmış bu kuvvetlerde başkanlığa tabi idi.Ayrıca Jandarma Birliği de başkanlığa bağlı idi.Bu bölüklerin ayrı ayrı kumandanları süvari kumandanlığına tabi idiler.Piyade taburu toplu halde talim görüyordu.
Merkez Komitesine dahil,hariç kazalardan olan dört zatın adlarını geçen sayımızda vermiştik.


Şenkaya Gazetesi (Yıl 1951,sayı 10,sayfa 1)

………..
Oldukça muntazam idari ve askeri teşkilata sahip bu komite Oltu ve Oltu’ya civar kaza ve nahiyeleri her türlü tecavüzden korumakla beraber harekete geçen Kafkas Kolorduları grup kumandanı Yakup Şevki Paşa ile temasa geçmek üzere ikinci Kafkas Kolordusunun İspire gelen piyade ve süvari müfrezeleri ile komiteye bağlı bir milis müfrezesi İspir kasabasında karşılaştı. Ve anlaşıldı. Alınan direktif üzerine ordunun müfrezeleri Oltu’ya gelinceye kadar aldığı talimat üzerine vazifesi inanılmaz kahramanlık menkıbeleri ile dolu bir şekilde icra etti.
1334 senesi Martın 25.Günü Oltu’ya gelen müfreze Oltu’yu salim ve sağlam buldu. Gelen zabitan bu durum karşısında hayranlıklarını bildirmekten kendilerini alamıyorlardı.
Artık Komitenin (1) vazifesi sona ermiş ,Oltu kasabası idari ve askeri bakımdan Türk ordusunun müşfik eline teslim edilmişti.
Fakat Sarıkamış’ta bulunan düşman Bardız ve Örtülü (Şenkaya) cihetlerinde baskıya devam ediyordu. Bu sırada Kafkas Orduları ileri harekatlarında teeniye riayet etme emri aldıkları için Oltu’nun doğu ve Cenup doğusu cihetinde bulunan köylerin halkı hala tehlike içinde idiler. İşte O sırada Oltu’da vazifesini bitirmiş olan süvari teşkilatı tehlike gösteren Allahuekber cihetine koştu. Ve kahramanlıklarına devam ediyordu. Bu sırada kasabada bazı kimseler durumdan istifa ederek kendisini kabartmak emeli ile eski silah arkadaşlarını lekelemek gayesi ile faaliyete geçmişlerdi. Osmanlı Ordusunun içinde bulunan bazı menfaatperest insanlarda bunlara uydu ise de efkarı umumiyenin kıymetli ilgisi ile bu fenalığı olduğu yerde bastırdı.
Nisanın 7.Günü 10.Alay Şenkaya’ya geldi.ve Nisanın 7.Gününe kadar Oltu kazasının ve Şimdiki Şenkaya kazasının hiçbir köyünde tehlike kalmamıştı.
Ordu bu suretle ilerleyerek Kars’ı aldı. Ve devam ederek Kafkasya’nın göbeğine kadar ilerledi. Aradan 7-8 ay geçmemişti .Almanlar ve müttefiki olan biz 1.Cihan Harbinde mağlup olmuştuk. Bunun üzerine Türk orduları Kars’ı terk etmek zorunda kaldı.
İşte şimdi Kars Milli İslam Şurasının kurulmasına ve havaliyi korumasına sıra gelmişti.


Selahattin Altaş
Emekli Eğitim Müfettişi 

Gazeteci Hasan Tahsin İlk Kurşun Anıtı

FACEBOOK PAYLAŞIMINA YAPILAN YORUMLAR

Emine Sarıyıldız

Emine Sarıyıldız İyi akşamlar diliyorum sevgilerimle Hocam

AktifT.C. Selahattin Altaş İyi akşamlar Emine Hanım.

AktifT.C. Selahattin Altaş

Bayrak MevlütT.C. Selahattin Altaş Bey bu güzel paylaşımınız için çok teşekkür ederim. Emeğinize sağlık. Küçük bir düzeltme yapayım . 1338 yılı 1922 yılının karşılığı. 1919 yılının karşılığı 1335 olması gerekir. Selamlar. Hayırlı akşamlar.

Bayrak Mevlüt Selahatin Bey o tarihler Hicri değil. Rumi takvime göredir. Rumi 1338 1922 ye tekabül ediyor.

Bayrak Mevlüt Selahattin Bey benim dediğim de dogru. Rumi 1335 , Miladi 1919 . Ancak o dediğiniz tarihte Rumi takvim kullanılıyordu. Rahmetli Babamın doğum tarihi Rumi 1338 di. Miladi 1922 ye tekabül ediyor. Selamlar.

MevlütT.C. Selahattin Altaş doğru. Ancak Osmanlı Devleti 1840 yılından itibaren devlet işlerinde Rumi takvimi kullanmaya başladı. Hicri takvim sadece dinini anlamda kullanıldı. 1925 yılında ise miladi takvime geçildi. Bu nedenle sizin belirttiğiniz ta… Devamını Gör

AktifT.C. Selahattin AltaşAtilla Şenol O sayfalar sadece Sarıkmış Harekatına aittir. Orada göremezsiniz. (Ben belirtmedim, sadece gazetede yazılanı aynen naklettim.)

Atilla Şenol T.C. Selahattin Altaş Teşekkür ederim şimdi anlaştık. İyi çalışmalar dilerim.

AktifT.C. Selahattin AltaşAtilla Şenol Ben teşekkür ederim. Sarıkamış Harekatı ve Yörede Ermeni Mezalimi ile ilgili elinizde belgeler varsa beklerim.

AktifAhmet AltunkayaOltu ile Şenkaya Erzurum’un göz bebeği gibi. Yiğitler hep bu iki ilçeden çıkmış.2

AktifT.C. Selahattin AltaşT eşekkür ederim Ahmet Bey.

Ruhi Güvence Emeğine yüreğine sağlık hocam.

Raif AltunerHocam eline sağlık yazınızı okudum araştırmalarınız ve bilgilendirmenizden dolayı sizi kutluyorum selamlar.

AktifT.C. Selahattin AltaşRaif Altuner Sağ olasın sevgili Raif Bey.Selamlar..

Cevat ÇalişkanHocam Allah sizden Razı Olsun sizin bu yazılarınız bize güç veriyor.

1gAktifT.C. Selahattin Altaş yanıtladı ·1 Yanıt

AktifKenan YıldırımTeşekkür.

Coşkun KöycüSAYIN SELAHATTIN ALTAŞ.SAYGIDEGER MUHTEREM HOCAMIZ…TARIHTE BIR OLAY.BU OLAYLA ILGILI GERÇEK BIR AÇIK

Coşkun KöycüYazınızı OKUYUNCA HEYECANLANDIM.MUHTEŞEM ÇOK ANLAMLI IFADELER.

Coşkun KöycüKURTULUŞ SAVASINDA oltu nun ve köylerinin tutumu fedakarlıklarıSavaşın başarıya ulaşmasında “ILK KURŞUN” OLMASI.BU ILETIYI. BAYRAKLASTIMANIZI DILIYORUM.BU HIZMETINIZ HEM OLTU NUN GERÇEK GERÇEK HAKKININ YERINE GETIRMIS OLUNACAK HEM DE YENI NESLIN GERCEKLERI BILMESINE VESILE OLACAK.BU KUTSAL HIZMETI YERINE GETIRME MUTLILUGU SÖZE AUT OLACAK.BAŞARILAR SAĞLIK DILER GÖZLERINDEN ÖPERIM2

AktifT.C. Selahattin AltaşCoşkun Köycü Saygıdeğer Hocamız çok sağ olun ,var olun. Bazı takipçilerin ön yargılı yorumlarına, gazetede bir tarihin matbaa hatası ile yanlış yazılmasını fırsat bilerek sataşanlara rağmen yolumuza devam ediyoruz. Yorumunuzda “İlk kurşun” ifadesini ço… Devamını Gör

Hüseyin Kadiroğlu Değerli arkadaşım,seni kutluyorum.Çok selam..

İrşadi Harbigil

Araştırmalarını taktire şayan çok teşekkür ederim iyi bir paylaşım tebrikler kutlarım devamını dilerim selamlar.

Yasar Akagunduz

Bu anıtın gelecek kuşaklara düşmanlığı unutturmayıp kini ve nefreti tazeleyeceği için iyi bir proje değilmiş gibi geldi bana.

Hele oda eğitim ve bilim gibi kutsal bir değerlendirme adına.

Saygılar 🤔

  • AktifT.C. Selahattin AltaşYorumunuza katılmıyorum. Eğitimli bir kişi kin ve nefret duymaz. Tarihten ders alır. O halde bu tür anıtları kaldırmak mı gerekir? Örneğin Yunan işgaline ilk kurşunu sıkan “Gazeteci Hasan Tahsin Anıtı” gibi.

2 thoughts on “Erzurum-Şenkaya’da “İlk Kurşun Anıtı” Yapılmalıdır.

  • 19 Kasım 2022 tarihinde, saat 18:41
    Permalink

    Tarihte sürekli savaşların içinde yer almış, sürekli işgalere maruz kalmış bu vatan parçası tüm tarihi sorumluğunu en iyi şekilde yerine getirmiş olan ilçemiz, bu günde ülke sathında yetiştirdiği eğitimli insanlarla Erzurumun gurur kaynağı olmuştur. Umuyorum ki bundan sonrada hakettiği yeri alacaktır, saygılarımla

    Yanıtla
  • 25 Kasım 2022 tarihinde, saat 17:52
    Permalink

    Yöremize ait hiçbir paylaşımı kaçırmayan, her fırsatta gereken ilgi ve desteği gösteren, Şenkaya yöresinin eğitim, bilim ve genel kültür sitesi olan “Eğitim ve Bilim Pınarı Şenkaya” sitesini en ince ayrıntılarına kadar incelediğini bildiğim, doğduğu topraklardan görevi nedeniyle uzak kalmasına rağmen memleket sevdası ile yaşayan Şenkaya-Gülveren Köyü doğumlu değerli eğitimci emekli Eğitim Müfettişi Hüsamettin Beye çok teşekkür ederiz.

    Yanıtla

Hüsamettin Aksungur için bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir