Şıhbızınlılar Kimlerdir?

M. Çetin Baydar

Şeyhbızınlı Aşireti büyük bir aşirettir. Temel ikametgahları Irak’ın Kerkük bölgesidir.
Yavuz Sultan Selim Han, Bağdat seferi sırasında ordusunu bir müddet Kerkük’te bekletmiştir.
Murathanoğlu (Şexbizinli) Aşiretinin Yavuz Sultan Selim Han’a gösterdikleri sadakat ve yakınlık Han’ın çok hoşuna gitmiştir. Bunun üzerine Sultan Selim aşiretin ileri gelenleri ile istişare ederek, aşiretin burada kalmasını istemediğini söyleyerek, aşireti Anadolu’ya davet etmiştir. Sultan Selim’in dindar, çalışkan ve kendisine sadık olan aşireti daveti, aşiret tarafından kabul edilmiş, ve Murathanoğlu aşiretinden 450 hane Anadolu’ya göç etmiştir.

19.yy sonuna kadar hakkari civarında bulunan şexbızınlar, daha sonra çeşitli bölegelere dağılmışlardır (Hakkari, Van, Muş, Erzurum, Ankara-Haymana, Sinop-Boyabat, Amasya, Samsun, Adapazarı, Ağrı ve Malatya ). yalnız şuna dikkat etmemiz gerekmektedir, Şexbızınların dağıldığı bölgeler, Ermeniler ‘in eskiden yaşadıkları topraklardır. Buralara yerleşimleri ise tarihteki Ermeni olaylarına paralel gelişmiştir. örneğin Ankara ‘nın Haymana ilçesinin ismi Ermenice’den geldiği gibi, merkeze yakın köylerde eskiden Ermenilerin yaşadığı bilinmektedir.

Şexbızınlar’ın dili Hewramani ve Soranice’ye çok yakın bir dil olduğundan, kurmanca lehçesini konuşmakta güçlük çekerler. tabi ki çevre değişimi sonucunda, bu dilde de bazı gerilemeler olmuştur.

Eski yıllarda, aşiret mensupları martini tüfeğine benzer bir tüfeği kendileri yapıyorlardı. bu tüfeğin ustalığı sadece bu aşirete has bir özellikti. savaştaki zeka ve cesaretleri o kadar fazladır ki, ırak’ta kalan kesimi Şex Mahmut Berzenci ‘nin ordusunda önemli roler üstlenmişlerdir. günümüzde de mesut Barzani’ye bağlı peşmergeler arasında yüksek rütbelerde görev yapmaktadırlar. dil olarak Hewramani (gorani), Sorani, Leki ve Dımili lehçelerine çok yakın bir konuşmaları vardır ki bu da merkezi ve bölgede üstünlük sağlayan bir toplum olduklarının göstergesidir.

Zeki ve agresif bir yapıda olan Şexbızınlar arasında, sarışın ve renkli gözlülere de rastlamak pek olağanüstü bir durum…
Şıhbızın bir zaza aşiretidir.”Bızın” sözü keçi manasınadır. Bu aşiret kayalık taşlık çok sarp bölgeleri hayat alanı olarak beçkiğinden haşin bir tabiatı temsil ettiği söylenir.Bedrettin Dalan Şıhbızınlı olduğunu açıklamıştır.
Erzurum’da Oltu cıvarında önemli şıhbızınlı kolları bulunur. Mezhep olarak sünni hanefidirler.

Kaynak: Türkiye Yazarlar Birliği

Kaynak Linki: https://www.tyb.org.tr/seyhbizinlilar-1045yy.htm